ગુજરાતમાં કપાસની ખેતી મોટા પાયે કરવામાં આવે છે, તે માત્ર ખરીફ સીઝનનો મુખ્ય પાક નથી, પરંતુ ખેડૂતો માટે સારી આવકનો સ્ત્રોત પણ છે. તે લાંબા ગાળાનો રોકડિયો પાક છે, તેથી કપાસના પાકને વધુ કાળજીની જરૂર છે. ખાસ કરીને ચોમાસાની ઋતુમાં કપાસના પાકમાં જંતુઓ અને રોગો પ્રવેશ કરે છે અને તેની ઉપજને અસર કરે છે. કપાસના પાકને મોટી સંખ્યામાં પિંક બોલ વોર્મ્સથી અસર થઈ રહી છે.
| ગુલાબી ઈયળ શું છે? |
ઘણીવાર એવું જોવા મળે છે કે ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર દરમિયાન કપાસમાં ગુલાબી કીડા જોવા મળે છે. આ જંતુઓ ફુલ આવવાના સમયે કપાસના પ્રારંભિક પાક પર હુમલો કરે છે અને પાકને બગાડે છે. ગુલાબી બોલાર્ડવાળી માદા પતંગિયું કપાસના છોડ પર આવેલા ફૂલો પર ઇંડા મૂકે છે. આ ઈંડામાંથી જંતુઓ ધીમે ધીમે 60 દિવસમાં બહાર આવે છે અને સમગ્ર પાકને ઘેરીને કપાસની ગુણવત્તાને બગાડે છે. તેના ઉકેલ માટે, સમયસર જંતુ નિયંત્રણ કરવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે, જેથી પાકને નુકસાન ન થાય અને જંતુઓનો સમયસર નાશ થઈ શકે.
| કપાસના પાકમાં ગુલાબી ઈયળનું નિયંત્રણ કેવી રીતે કરશો? |
➥કપાસમાં ગુલાબી ઈયળના નિવારણ માટે લીમડામાંથી બનાવેલ જૈવિક જંતુનાશક દવાનો છંટકાવ 7-10 દિવસના અંતરે કરવો જોઈએ.
➥લીમડા આધારિત જંતુનાશકને 150 લિટર પાણીમાં ઓગાળીને કપાસના પાક પર પ્રતિ એકરના દરે છંટકાવ કરો.
➥જો ખેડૂતો ઇચ્છે તો નિષ્ણાતોની સલાહ મુજબ રાસાયણિક જંતુનાશક (કેમિકલ પેસ્ટીસાઇડ) એક લિટરમાં ઓગાળીને પાક પર છંટકાવ કરી શકે છે.
➥કૃષિ નિષ્ણાતોના જણાવ્યા મુજબ, તેના નિવારણ માટે, કપાસના પાક પર સવાર-સાંજ દેખરેખ રાખો.
➥ખેતરમાં સતત ફેરોમોન ટ્રેપ રાખવાથી પણ આ જંતુઓની સમસ્યામાંથી ઘણી હદ સુધી છુટકારો મેળવી શકાય છે.
➥ધ્યાનમાં રાખો કે જંતુનાશક દવાઓનો છંટકાવ કૃષિ વૈજ્ઞાનિકો અને નિષ્ણાતોની સલાહથી જ કરવો જોઈએ.